Những chính sách mới liên quan đến việc cư trú được áp dụng từ 01/07/2021

1. Thu hồi/không cấp mới Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú

Từ ngày 01/07/2021, Luật Cư trú 2020 chính thức có hiệu lực, áp dụng 2 chính sách mới liên quan đến Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú, đó là thu hồi và không cấp mới.

+ Thu hồi Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú:

Theo luật mới, khi công dân thực hiện các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú thì cơ quan đăng ký cư trú có trách nhiệm thu hồi Sổ đã cấp.

Các thủ tục đăng ký cư trú dẫn đến thay đổi thông tin trong Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú và bị thu hồi Sổ gồm có:
- Thủ tục đăng ký thường trú.
- Thủ tục điều chỉnh thông tin trong Cơ sở dữ liệu về cư trú.
- Thủ tục tách hộ.
- Thủ tục xóa đăng ký thường trú.
- Thủ tục đăng ký tạm trú.
- Thủ tục gia hạn tạm trú.
- Thủ tục xóa đăng ký tạm trú.

Như vậy, không phải tất cả Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú đều bị thu hồi, mà chỉ khi người dân đi làm các thủ tục nêu trên thì mới bị thu hồi. Những sổ khác không thuộc trường hợp bị thu hồi vẫn được sử dụng bình thường.  

+ Không cấp mới Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú: 

Kể từ 01/07/2021, khi người dân đi làm thủ tục đăng ký thường trú sẽ không còn được cấp Sổ hộ khẩu, làm thủ tục đăng ký tạm trú sẽ không còn được cấp Sổ tạm trú.

Đồng thời, khi các cuốn sổ này bị mất, bị hư hỏng, rách nát… cũng không còn được cấp lại. Mọi thông tin về cư trú của người dân sẽ được cập nhật và lưu tại Cơ sở dữ liệu về cư trú.

Ngày 01/07/2021 là thời điểm không cấp mới Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú, không phải là thời điểm bãi bỏ hoàn toàn hai loại giấy tờ này. Đến ngày 01/01/2023, Sổ hộ khẩu, Sổ tạm trú mới chính thức bị xóa bỏ hoàn toàn.  
 

2. Nhiều thay đổi lớn về đăng ký thường trú, tạm trú

+ Thay đổi thứ nhất:

Trước đây, Luật Cư trú 2006 quy định riêng về điều kiện đăng ký thường trú tại các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và tại nội thành.

Tuy nhiên, kể từ ngày 01/07/2021, điều kiện đăng ký thường trú là như nhau tại tất cả các tỉnh, thành phố trên cả nước.

+ Thay đổi thứ hai:  

Theo Luật Cư trú cũ, người dân đăng ký thường trú tại các thành phố trực thuộc trung ương ngoài việc có chỗ ở hợp pháp, còn phải đáp ứng thời gian tạm trú tại thành phố đó 1-3 năm trở lên.

Tuy nhiên, theo luật mới, người dân chỉ cần mua nhà và nhà đó thuộc sở hữu hợp pháp của mình, không thuộc các địa điểm bị cấm là có thể làm thủ tục đăng ký thường trú.
(Để làm thủ tục, người mua chỉ cần chuẩn bị tờ khai thay đổi thông tin cư trú và giấy tờ, tài liệu chứng minh việc sở hữu nhà. Người dân sau đó nộp tại công an xã, phường, thị trấn hoặc công an cấp huyện nếu địa phương không có đơn vị hành chính cấp xã. Trong thời gian 7 ngày làm việc kể từ ngày nộp hồ sơ đầy đủ và hợp lý, các thủ tục sẽ được giải quyết).

5 khu vực bị cấm sẽ không được phép đăng ký thường trú, tạm trú kể từ 01/07/2021 bao gồm: 

- Chỗ ở nằm trong địa điểm cấm, khu vực cấm xây dựng hoặc lấn, chiếm hành lang bảo vệ quốc phòng, an ninh, giao thông, thủy lợi, đê điều, năng lượng, mốc giới bảo vệ công trình hạ tầng kỹ thuật, di tích lịch sử - văn hóa đã được xếp hạng, khu vực đã được cảnh báo về nguy cơ lở đất, lũ quét, lũ ống và khu vực bảo vệ công trình khác theo quy định của pháp luật.

- Chỗ ở mà toàn bộ diện tích nhà ở nằm trên đất lấn, chiếm trái phép hoặc chỗ ở xây dựng trên diện tích đất không đủ điều kiện xây dựng theo quy định của pháp luật.

- Chỗ ở đã có quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; chỗ ở là nhà ở mà một phần hoặc toàn bộ diện tích nhà ở đang có tranh chấp, khiếu nại liên quan đến quyền sở hữu, quyền sử dụng nhưng chưa được giải quyết theo quy định của pháp luật.

- Chỗ ở bị tịch thu theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền; phương tiện được dùng làm nơi đăng ký thường trú đã bị xóa đăng ký phương tiện hoặc không có giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật.

- Chỗ ở là nhà ở đã có quyết định phá dỡ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

+ Thay đổi thứ ba:

Luật mới cũng quy định thêm nhiều trường hợp bị xóa đăng ký thường trú, điển hình nhất là 2 trường hợp:

- Vắng mặt liên tục tại nơi thường trú từ 12 tháng trở lên mà không đăng ký tạm trú tại chỗ ở khác hoặc không khai báo tạm vắng, trừ trường hợp xuất cảnh ra nước ngoài.

- Bán nhà mà không được chủ nhà mới đồng ý cho giữ lại đăng ký thường trú. Cụ thể, theo Luật cư trú mới, người đã đăng ký thường trú tại chỗ ở thuộc quyền sở hữu của mình nhưng đã chuyển quyền sở hữu chỗ ở cho người khác và không được chủ sở hữu mới đồng ý cho giữ đăng ký thường trú tại chỗ ở đó thì sẽ bị xóa đăng ký thường trú.

Bởi vậy, người mua nhà (chủ sở hữu mới) sẽ có quyền đồng ý hoặc không về việc cho chủ nhà cũ giữ đăng ký thường trú tại nhà mình mua. Nếu chủ nhà mới không đồng ý, chủ nhà cũ buộc phải chuyển hộ khẩu đi nơi khác. Luật Cư trú cũ không có quy định này nên đây là một quyền lợi mới, có lợi cho những người mua nhà kể từ 01/07/2021.

+ Một số thay đổi khác bao gồm: Giảm thời gian giải quyết đăng ký thường trú từ 15 ngày xuống còn 7 ngày; diện tích nhà thuê, mượn, phải đảm bảo tối thiểu 8m² sàn mỗi người mới được đăng ký thường trú; lưu trú dưới 30 ngày thì không cần đăng ký tạm trú...

3. Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chính thức vận hành

Tại Công văn 4011/VPCP-KSTT của Văn phòng Chính phủ đã nêu rõ về việc Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẵn sàng vận hành chính thức vào ngày 01/07/2021. Do vậy người dân ngồi ở nhà hay bất cứ đâu, chỉ cần có kết nối internet là có thể thực hiện các thủ tục hành chính như:
- Thủ tục khai báo tạm vắng để tránh bị xóa hộ khẩu.
- Nộp hồ sơ đăng ký cư trú…

Ngoài ra, trong thời gian tới sẽ tích hợp nhiều thủ tục, tiện ích khác để phục vụ cho người dân một cách tốt nhất. 

Tổng hợp

Xem thêm: Nhu cầu nhà ở dành cho chuyên gia tại Bình Dương tăng mạnh 
Xem thêm: Lãi suất ngân hàng giảm, người vay mua bất động sản hưởng lợi
Xem thêm: Giá bất động sản sẽ tiếp tục tăng hay giảm vì dịch Covid-19?